YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLARBET AMİKDAŞ {1}

Coya DELEVİEliyahu Anavi, yardımcısı Elişa ile birlikte ülkeyi dolaşıyordu. Putlara tapmaya devam eden halkı ve kararsız yürekleri, ateşli nutukları ile, Tek ve Gerçek Tanrı`ya sadık kalmaları için teşvik ediyordu. Tanrı`nın ve dinin hizmetinde olan bu ikili, bir gün-, kırların ortasında, halinden pek memnun görünmeyen bir çift

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba

Yusuf BESALEL

Yahudi ibadetindeki merkezi tapınak. Yeruşalayim’deki Moria Tepesi’nde ("har ha-bayit") kurulmuştur. Birinci Tapınak, Kral Şelomo tarafından M.Ö.960 dolaylarında kurulmuş ve Nabukadnesar yönetimindeki Babilliler tarafından M.Ö.520 dolaylarında açılmış ve Titus tarafından yönetilen Romalılar’ca M.Ö.70’te yıkılmıştır.
Birinci Tapınak; İlk olarak Kral David Bet-Amikdaş’ı kurmak istemiş fakat Tanrı buna izin vermemiştir. O’nun yerine bunu oğlu Şelomo gerçekleştirmiştir. Şelomo kral olunca müteffiki olan Tsor Kralı Hiram’a (M.Ö. 980덺) Tapınağın inşaatında gerekli yardımlarda bulunmasını bildirmiştir. Hiram, gıda karşılığında malzeme ve ustalar göndermiştir. İnşaat M.Ö.964 dolaylarında başlamış ve yedibuçuk yıl sürmüştür. Tapınak, en iyi malzemeden oluşan muhteşem bir binalar külliyesiydi.
Ana bina; "Kutsallar Kutsalı" adında batıda yer alan dahili bir odadan ve doğuda yer alan ikinci bir odadan ("azara") oluşmaktaydı. Tapınağa bir balkondan giriliyordu ve her iki tarafında biri "Yahin", diğeri "Boaz" adını taşıyan birer bronz sütun bulunmaktaydı. Tapınağın dahili duvarları sedir ağacıyla kaplanmıştı. Duvarlar kıymetli süslemelerle doluydu ve Kutsallar Kutsalı’nın tabanı altınla kaplıydı. Bu odaya Kohen Agadol yalnız Yom Kipur’da girebilirdi. Bu odada On Emir’i içeren iki Ahit Tableti’ni ihtiva eden Ahit Sandığı bulunmaktaydı.
Dış odada ise Tapınak’taki günlük ibadetle ilgili başlıca eşyalar bulunmaktaydı. Bunların arasında tütsü yakma taşı, takdime ekmeği masası ve Menora bulunmaktaydı. Tapınağın önünde bronzdan mamül oniki öküz tarafından taşınan devasa bir su havuzu mevcuttu. Tapınakta ayrıca başka havuzlar ve kişisel ve toplumsal korbana yönelik bir sunak daha vardı. Tapınak’taki "Ezrat Koanim", Tapınak’ta çalışan kâhinler (Koenler) için; "Ezrat Yisrael", erkek ibadetçiler; "Ezrat Naşim", kadın ibadetçiler içindi.
Kral Şelomo’nun ölümünden sonra oğlu Rehoboam’ın 10 kabileyi kuzeyde konuşlandırması, Tapınağın merkezi konumunu azaltmıştır. Toplumsal ve bireysel korbanotun icra edilmesinden başka, Tapınak, Omer’in (Pesah’ın ikinci günü hasadı yapılmış ilk arpa mahsulü ölçüsünün) ve İlk Meyvalar’ın getirildiği mekandı. Dört asırlık tarihçesi boyunca Tapınak birçok kez tamir görmüş ve mimarisi değişiklik yaşamıştır. Buna İkinci Krallar zamanında (Yoaş ve Yoşiau gibi) rastlanmıştır.

devam edecek...
Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi",
Cilt I, II, III, Yusuf Besalel